Website sàn giao dịch công nghệ tỉnh Thừa Thiên Huế.

Tại hội nghị lấy ý kiến nhà khoa học về mô hình sàn giao dịch công nghệ do Sở Khoa học và Công nghệ TP HCM tổ chức sáng 19/4, PGS.TS Phạm Ngọc Tuấn, chuyên gia kỹ thuật cơ khí cho rằng, mô hình sàn giao dịch công nghệ cần được coi là hoạt động dịch vụ tạo ra giá trị gia tăng cao cho doanh nghiệp và xã hội từ hoạt động tư vấn, chuyển giao công nghệ.

Theo ông, mô hình sàn giao dịch này cần hoạt động như một doanh nghiệp mới có thể tồn tại bền vững. "Cần sự hợp tác công tư hoạt động tuân theo luật pháp", PGS Tuấn nói.

PGS.TS Phạm Ngọc Tuấn nêu ý kiến về mô hình sàn giao dịch công nghệ tại hội nghị, sáng 19/4. Ảnh: Hà An

Đề xuất 5 bước hoạt động của sàn giao dịch công nghệ, ông Tuấn cho biết, đầu tiên là việc tạo nguồn cung công nghệ từ các nhà khoa học, viện nghiên cứu, doanh nghiệp. Ở bước thứ hai là các sàn giao dịch phải đóng gói công nghệ có khả năng chuyển giao. Đồng thời, sàn cần xác định được khả năng cạnh tranh của công nghệ bằng cách đánh giá sự khác biệt, tính mới của công nghệ đó, cũng như khả năng thương mại hóa.

Công đoạn tiếp theo là xác lập quyền sở hữu trí tuệ cho các công nghệ mua bán. Khi nhiều công nghệ được xác lập quyền sở hữu trí tuệ bằng các bằng sáng chế, giải pháp hữu ích, giá trị của sàn giao dịch đó càng lớn. Việc xác lập quyền sở hữu trí tuệ sẽ tạo ra các chỉ số năng suất bằng việc hình thành các tài sản vô hình có giá trị gia tăng gấp nhiều lần. Ở công đoạn thứ tư, sàn giao dịch công nghệ phải có khả năng chào bán, đàm phán, thuyết phục tiến tới thực hiện hợp đồng chuyển giao công nghệ. Cấp bản quyền li - xăng ở công đoạn cuối cùng.

PGS Tuấn nhìn nhận, mô hình hoạt động của sàn giao dịch công nghệ phải đặt mục tiêu tạo ra doanh thu, lợi nhuận từ hoạt động chuyển giao và đánh giá hiệu quả bằng các chỉ số năng suất như số lượng công nghệ được đóng gói hàng năm, số công nghệ được cấp quyền sở hữu trí tuệ... "Giao dịch công nghệ cần được nhìn nhận đơn giản giúp nâng cao năng suất hơn cách làm truyền thống. Ứng dụng công nghệ khi được nhân rộng ở nhiều nơi sẽ mang lại giá trị rất lớn cho xã hội", PGS Tuấn nói.

Đồng tình, ông Nguyễn Xuân Hiền, Giám đốc công ty Ingreetech, cho rằng mô hình sàn giao dịch công nghệ có thể làm theo hình thức hợp tác công tư. Nhà nước là đầu mối phụ trách phát triển mạng lưới các nhà khoa học, viện trường làm nguồn cung cấp công nghệ và có thể thu một khoản phí nhỏ khi họ tham gia hệ sinh thái và được giới thiệu sản phẩm tới công chúng. Khối tư nhân sẽ phụ trách phát triển sàn theo hướng tổ chức hoạt động mua bán, chuyển giao công nghệ và sẽ thu phí dựa trên giao dịch.

Nguồn thu từ các hoạt động này sẽ được tái đầu tư nâng cao chất lượng hoạt động các sàn giao dịch, phát triển nhân lực... Ông cho rằng, giống như các mô hình sàn giao dịch ở các lĩnh vực khác, sàn giao dịch công nghệ cần có các thiết chế về luật pháp để quản lý hoạt động. Tuy nhiên, ở đây có hai thứ quan trọng nhất là việc xác lập quyền sở hữu và định giá công nghệ. "Đây là quá trình phức tạp không thể một sớm một chiều làm được và phải đi từng bước", ông nói và cho rằng, trước mắt cần nâng cấp các sàn giao dịch hiện tại và thu hút các bên tham gia nhiều hơn để các bên thấy được lợi ích khi tham gia.

Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ TP HCM Nguyễn Việt Dũng cũng cho rằng, mô hình sàn giao dịch công nghệ cần sự tham gia từ cộng đồng. Nhà nước chỉ có vai trò kiến tạo hệ sinh thái thu hút sự tham gia của các bên bằng các chính sách thúc đẩy hoạt động giao dịch công nghệ.

Theo ông Dũng, mô hình mới cần dựa vào những nền tảng của sàn giao dịch công nghệ hiện hữu, nhưng có sự mở rộng dựa trên nhu cầu thị trường. "Việc thiết kế mô hình cần những người đứng đầu tâm huyết lĩnh vực này và có sự tham gia của nhân sự từ bên ngoài để xây dựng cơ chế vận hành, hoạch định chiến lược tương lai cho sàn giao dịch", ông Dũng nói.

Ông Phạm Đức Nghiệm, Phó cục trưởng Cục Phát triển thị trường và Doanh nghiệp khoa học công nghệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) cho rằng, mô hình sàn giao dịch công nghệ cần phân định rõ vai trò của nhà nước và của thị trường là làm những việc gì, làm tới đâu.

Ông Phạm Đức Nghiệm đại diện Bộ Khoa học và Công nghệ phát biểu tại hội nghị. Ảnh: Hà An

Hiện, có nhiều dịch vụ khoa học công nghệ tư nhân không làm vì không có lợi nhuận. Tuy nhiên, ở vai trò nhà nước cần phải thực hiện với mục tiêu phát triển kinh tế xã hội. Ông Nghiệm cho rằng, mô hình sàn cần dựa vào khuôn khổ pháp lý, chính sách hiện hành của nhà nước. Nếu lạc quan làm mô hình không theo cơ sở pháp lý để vận hành thì rất khó khăn. "Ngoài hành lang pháp lý đang có, chúng tôi sẽ đề xuất Quốc hội đưa vào một số chính sách vượt trội, thử nghiệm chính sách để mô hình có thể phát huy hiệu quả", ông Nghiệm nói.

Nguồn: vnexpress.net